CBAM – co to jest?
Zgodnie z aktualnymi informacjami opublikowanymi przez Komisję Europejską możliwość złożenia raportu CBAM za IV kwartał 2023 została wydłużona do 31 marca 2024.
W ostatnim czasie pojawiło się wiele publikacji dotyczących regulacji Unii Europejskiej ws. importowanych towarów związanych z emisją CO2, jednak temat ten wciąż budzi wiele kontrowersji wśród przedsiębiorców. Celem przypomnienia przedstawiamy poniżej najważniejsze informacje w tym zakresie.
Istota CBAM – co to jest?
W obliczu zachodzących zmian klimatycznych i aspiracji Unii Europejskiej do miana „kontynentu” niemającego negatywnego wpływu na klimat – powstały założenia planu Europejskiego Zielonego Ładu. Komisja Europejska przyjęła pakiet propozycji zmian legislacyjnych w polityce transportowej, energetycznej czy klimatycznej pod nazwą „Fit for 55”, którego głównym celem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku (w porównaniu z poziomem z roku 1990). Wynikiem tak przyjętej polityki jest m.in. uchwalone rozporządzenie Parlamentu EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (inaczej CBAM).
CBAM jest nazywany potocznie „podatkiem węglowym”. Unijny mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 zgodnie z założeniami ma zapobiec przenoszeniu produkcji do krajów o mniej rygorystycznym prawie klimatycznym, np. w zakresie emisji dwutlenku węgla. Sama kwestia „podatku węglowego” związana jest z pojęciem śladu węglowego, a więc sumą emisji gazów cieplarnianych wyemitowanych bezpośrednio lub pośrednio chociażby w procesie produkcji danego towaru. CBAM ma zatem pozwolić na wyrównanie kosztów związanych z emisją CO2 dla towarów importowanych do UE i towarów unijnych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)
Jakie obowiązki dla importerów wynikają z CBAM?
Zakresem regulacji objęta została przede wszystkim grupa produktów wysokoemisyjnych. Do dóbr tych należą między innymi: cement, energia elektryczna, nawozy sztuczne, żeliwo i stal, aluminium oraz produkty pochodne od wyżej wymienionych. Generalnie nowymi obowiązkami mają być objęte produkty wymienione szczegółowo w załączniku I do Rozporządzenia 2023/956, pochodzące z krajów trzecich (z wyjątkiem Szwajcarii, Liechtensteinu, Norwegii i Islandii). Zakres towarów objętych obowiązkiem raportowania będzie się z czasem poszerzał, aby pełniej odzwierciedlać sektory objęte Europejskim Systemem Handlu Emisjami.
Wdrożenie CBAM zostało podzielone na dwa etapy: okres przejściowy (rozpoczynający się dnia 1 października 2023 r.) i okres docelowy (rozpoczynający się od 1 stycznia 2026 r).
W okresie przejściowym importerzy lub pośredni przedstawiciele celni są zobowiązani składać kwartalne sprawozdania, zawierające informacje na temat towarów objętych CBAM, nie później niż miesiąc po zakończeniu danego kwartału. Pragniemy przypomnieć, że w tym czasie importerzy nie dokonują jakichkolwiek płatności.
Docelowo od 1 stycznia 2026 r. importerzy będą musieli co roku deklarować ilość towarów przywiezionych do UE w poprzednim roku oraz związane z nimi emisje wbudowane i ponosić proporcjonalny do nich koszt certyfikatów CBAM.
Sprawozdanie CBAM
Przygotowanie sprawozdania CBAM wymaga od importera uzyskania szczegółowych informacji od producenta (importowanego) towaru – Komisja Europejska przygotowała tzw. Arkusz wymiany informacji, który jest narzędziem mającym pomóc w gromadzeniu danych. Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 określa zakres danych objętych obowiązkiem sprawozdawczym. Należą do nich m.in. ilość przywiezionych towarów wyrażoną w tonach lub w przypadku energii elektrycznej w megawatogodzinach, rodzaj towarów określonych za pomocą ich kodu CN, kraj pochodzenia importowanych towarów czy inne szczegółowe dane wymagane w zależności od rodzaju produktów.
Dla ułatwienia procesu zbierania danych Komisja Europejska przygotowała również wytyczne kierowane do podmiotów gospodarczych spoza UE, wyjaśniające jakie informacje będą wymagane przez unijnych importerów. Istnieje bowiem ryzyko, że niektóre podmioty mogą niechętnie przekazywać tak szczegółowe dane.
Obecnie nadawanie dostępu do rejestru CBAM możliwe jest również przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC), aby usprawnić proces rejestracji dla podmiotów.
Zachęcamy do kontaktu z placówkami Agencji Celnych JAS-FBG S.A Agencja celna – JAS-FBG – Najlepsze agencje celne, agent celny (jasfbg.com.pl)
– z przyjemnością przedstawimy Państwu szczegółowe informacje dotyczące zagadnień związanych z wprowadzeniem regulacji CBAM oraz w razie potrzeby pomożemy w wypełnieniu obowiązku sprawozdawczego.
